De steden en gemeenten staan voor een deel zelf in voor de financiering van de lokale politie. Het gaat om dotaties die de werking en investeringen binnen een lokale politiezone dekken. Een politiezone kan bestaan uit één of meer gemeenten. De totale kostprijs van de lokale politie bedraagt in 2021 voor steden en gemeenten ruim 1,1 miljard euro ofwel 171 euro per Vlaming.
Aanvullend financiert de federale overheid via de verschillende federale dotaties ongeveer één derde van de totale uitgaven van de politiezones. De personeelsuitgaven nemen met 86,5% de grootste hap uit het budget. De werkingsuitgaven zijn goed voor 10,2% van de uitgaven.
Grote verschillen tussen steden en het platteland
De verschillen tussen steden en gemeenten zijn evenwel groot.
“In grote steden zijn de uitdagingen op het vlak van veiligheid veel groter en intenser. Ook de kust heeft in het toeristisch seizoen een pak meer politie nodig dan de landelijke gemeenten”, legt Brecht Warnez uit.
De stad Antwerpen betaalt in 2021 ruim 450 euro per inwoner ofwel 245 miljoen euro. Ook in de kuststeden is dat bedrag hoog.
| Gemeente | Totaal bedrag toelage | Toelage per inwoner |
| Antwerpen | 245.469.128 € | 458 € |
| Knokke-Heist | 13.980.261 € | 422 € |
| De Haan | 4.530.982 € | 351 € |
| Gent | 87.114.857 € | 327 € |
| Blankenberge | 6.760.888 € | 321 € |
Het contrast is groot met de landelijke gemeenten waar de lokale politie aan de gemeentebesturen per inwoner een stuk minder kost. In de gemeenten Kinrooi, Mesen, Bochelt of Voeren is de toelage minder dan 60 euro per inwoner.
| Gemeente | Totaal bedrag toelage | Toelage per inwoner |
| Kinrooi | 677.178 € | 55 € |
| Mesen | 64.854 € | 58 € |
| Bocholt | 756.180 € | 58 € |
| Voeren | 240.500 € | 59 € |
| Kortenaken | 492.220 € | 61 € |
Hiermee wordt het beeld bevestigd uit de Belfiusstudie over de financiële situatie van lokale besturen uit 2017. Toen bleek dat de meest verstedelijkte zones voor 69% beroep deden op hun gemeentelijke dotatie en voor 27,8% op de federale toelagen. Anderzijds bekomen de meest landelijke zones een relatief evenwichtige financiering tussen de gemeentelijke dotaties (48,8%) en de federale dotaties (44,2%).
Dichtbij beleid
Iedere lokale politiezone heeft zeven basistaken inzake politiezorg om een minimale dienstverlening aan de bevolking te geven: wijkwerking, onthaal, interventie, politionele slachtofferbejegening, recherche, handhaving van de openbare orde en verkeer.
“Voorzien in basisveiligheid is één van de kernopdrachten van de overheid. Via de middelen van lokale besturen kan dit dichtbij en met aandacht voor de noden van de lokale inwoners”, sluit Brecht Warnez af.
