Open VLD grootste verliezer

Het nieuwe kiesdecreet stelt dat wie de meeste stemmen haalt in de grootste partij uit de meerderheid, straks de burgemeester wordt. Het zorgt ervoor dat er vandaag in heel wat steden en gemeenten gesproken wordt over zogenaamde ‘stadslijsten’, een mengelmoes van verschillende partijen.

In 38 gemeenten is vandaag de burgemeester niet de kandidaat van de grootste fractie met de meeste voorkeursstemmen van de coalitie. 7 daarvan zijn waarnemend burgemeester omdat de burgemeester minister of gedeputeerde is zoals bijvoorbeeld in Mechelen of Keerbergen. In 14 gemeenten komt de burgemeester wel uit de grootste partij maar is het niet de stemmenkampioen.

Opvallend is dat in 17 gemeenten de burgemeester uit een kleinere partij komt. Vaak gaat dit om politieke afspraken. Mocht het nieuwe kiesdecreet al van toepassing zijn geweest in 2019 zou Open VLD de grootste verliezer zijn en zouden ze vier burgemeesters verliezen. Bij N-VA zou men er één zetel vooruit op gaan. Bij Vooruit gaat men van twee naar één burgemeester. Voor CD&V maakt de nieuwe regeling geen verschil uit.

Minder gemarchandeer met de burgemeesterssjerp

Als de stemmenkampioen van de grootste partij geen burgemeester wil worden, dan blijft de sjerp bij de grootste partij.

“Veel burgemeesterswissels zijn ook politieke deals. Bij de meerderheidsvorming wordt onderhandeld over de sjerp, los van de stem van de kiezer. Dat willen we tegengaan”, stelt Brecht Warnez.

Binnen een partij kan een burgemeester wel nog steeds zijn of haar sjerp doorgeven aan een andere verkozene. “Dat is ook belangrijk voor de verjonging in de politiek. In de vorige legislatuur waren bijna 9 op 10 van de burgemeesterswissels in functie van verjonging. De gemiddelde leeftijd van een uittredende burgemeester was 62 jaar. Een inkomende burgemeester was gemiddeld 49 jaar”, sluit Warnez af.